Kolon Kanseri
Kolon kanseri, toplumda insanları etkileyen yaygın kanser türleri arasındadır. En fazla 50 yaş üstündeki kişileri etkiler ve cinsiyet farkı olmaksızın görülür. Kolon kanserinin ortaya çıkışı bazı hücrelerdeki anormal çoğalmanın sonucunda gerçekleşir. Bu şekilde oluşan tümörler iyi huylu ve kötü huylu olabilir. Kalın bağırsak kanseri olarak da bilinen kolon kanseri tarama testleri yardımıyla erken aşamada teşhis edilebilir.
Kanserin %70 oranı bağırsağın solunda, %25 oranı sağında, kalan %5 oranı da iki taraflı etkili olur. Yapılan araştırmalar kolon kanserinin meme ve akciğer kanserinin ardından insanları etkileyen üçüncü kanser türü olduğunu belirlemiştir.
Kolon kanseri gelişimi birden olmaz. Genellikle 3-5 yıl devam eden bir süreçte gelişir. Kanserlerin %60 kadarı bağırsaktaki polip denilen iyi huylu urlar, Crohn hastalığı ile ülseratif kolit benzeri iltihabi bağırsak hastalıkları sonucunda ortaya çıkar. Kolonoskopi tetkiklerinin rutin şekilde yapılması kolon kanserinin erken aşamada teşhis edilmesine yardımcı olur. Kolon kanserlerinin %95 oranı adenokarsinom grubuna girer.
Kolon kanseri açısından risk grubunda olan kişiler- 50 yaşın üzerindeki kişiler
- Ailesinde birinci derece akrabalarında kolon kanseri öyküsü olanlar
- Beslenmede kalorili ve yüksek yağlı besinleri fazla tüketenler
- Peutz Jeghers sendromu bulunan kişiler
- Lif oranı düşük besinleri daha fazla tüketenler
- Kırmızı eti her gün tüketenler
- Meme kanseri, rahim ya da yumurtalık kanseri geçmişi olan kadınlar
- Kalın bağırsak polipleri olanlar
- İltihabi bağırsak hastalığı olan kişiler
- Aşırı kilolu olma, özellikle obezite derecesinde şişman olanlar
- Şeker hastası olanlarda
- Sigar içme alışkanlığı olanlarda
- Düzenli şekilde alkollü içecek tüketenler
- Gece vardiyasında çalışma sistemi yoğun olan kişilerde kolon kanseri gelişme riski daha yüksektir.
Bu risk faktörlerine rağmen, kolon kanseri olan hastaların yaklaşık,% 75 kadarında herhangi bir risk faktörü tespit edilememiştir.
Kolon kanserinden korunmak için ne yapılmalı?
Kolon kanserinden korunmak amacıyla herkesin 40 yaşından itibaren her yıl dışkıda gizli kan testi yaptırması, kalın bağırsak röntgeni, kolon grafisi, 5 yılda bir sigmoidoskopi, 10 yılda bir kolonoskopi ya da sanal kolonoskopi gibi bazı tarama testlerini yaptırması önemli bir fayda sağlar. Ailesinde kolon kanseri öyküsü olanlar mutlaka genetik danışmanlık alması gerekir. Her gün düzenli olarak yarım saatle bir saat arasında egzersiz yapılması, folik asit alınması, D vitamini ve kalsiyum takviyesi alınması gerekir.
Kadınlar menopoz döneminde hormon tedavisi olmalı, sigaradan uzak durulmalıdır. Beslenmede posalı yiyeceklere ağırlık verilmeli, yağlı gıdalardan kaçınılmalı, kırmızı et az tüketilmelidir. Probiyotiklerde beslenmede yer almalıdır. Bunların yanında düzenli aspirin kullanımı kalın bağırsaktaki polip oluşumunda önemli bir koruyucu etkendir. Dolayısıyla kolon kanserinden korunmak içinde faydalı olur.
Kolon kanseri belirtileri nelerdir?
Dışkıda parlak kırmızı ya da koyu siyaha çalar renkte kan görülmesi kolon kanserinin önemli bir belirtisidir. Bu gözle görülebilen şekilde olur. Ancak görünmeyen şekilde de dışkıda kan olabilir. Bu durum testle ortaya çıkarılabilir.
Hastalarda kramp tarzında karın ağrısı, dışkılama alışkanlığında değişim gibi belirtilerde ortaya çıkabilir. Ayrıca sebebi belirlenemeyen kilo kayıpları, sebepsiz kansızlık sorunu, bağırsak tıkanıklığı, makat ağrısı gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Az miktarda bağırsak delinmesi sorunu, dışkının tam olarak boşaltılamaması gibi belirtilerde olabilir. Ancak %3 oranında hastalarda herhangi bir belirti ortaya çıkmayabilir.
Kolon kanseri tanısı nasıl yapılır?
Hastalarda makat muayenesi, dışkıda gizli kan testi, rektoskopi, anoskopi gibi incelemeler tanıda kullanılır. Kalın bağırsağın incelendiği sigmoidoskopi tetkiki, kolonoskopi incelemesi yapılır. İlaçlı kalın bağırsak filmi çekilir. Sanal kolonoskopi yapılabilir. Ayrıca kolon kanseri evrelemesi için bilgisayarlı tomografi, yayılımı belirlemek içinde PET/CT araştırması yapılabilir. Bu tetkikler kolon kanseri tanısı konulmasını sağlar.
Kolon kanseri tedavisi nasıl yapılır?
Kolon kanseri tedavisinde genellikle genel cerrahi, gastroenteroloji, onkolog ve radyoloji uzmanları ortak bir çalışma yapar. Tedavide cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi, hedefli tedaviler kullanılır. Yaygın olarak kalın bağırsaktaki tümörlü dokunun cerrahi ile çıkarılması hedeflenir. Hastada kolon temizliği yapılır. Ameliyat açık cerrahiyle yapılabileceği gibi, laparoskopik yöntemde kullanılabilir. Özellikle erken aşamada teşhis edilen kolon kanseri başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Erken aşamada kanser polip içinde olduğundan, yayılım göstermediğinden cerrahi olarak kolaylıkla bağırsaktan temizlenebilir.
21.01.2024 13:12:49
Kolon Kanseri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
